सदस्यांच्या आक्षेपार्ह पोस्टसाठी व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुप ऍडमीनला जबाबदार धरता येणार नाही, हायकोर्टाचा निर्णय

व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपमधील दुसर्‍या एखाद्या सदस्याने आक्षेपार्ह पोस्ट केल्यास व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपच्या ऍडमीनला कायदेशीरदृष्ट्या जबाबदार धरता येणार नाही, अशी माहिती मुंबई उच्च न्यायालयाच्या नागपूर खंडपीठाने एका प्रकरणाबाबत दिली.

व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपमधील एखाद्या सदस्याने बेकायदेशीर किंवा आक्षेपार्ह पोस्ट केल्यास अशा व्यक्तीस जबाबदार धरता येईल, असे कोर्टाने म्हटले आहे. आक्षेपार्ह पोस्ट म्हणजेच मेसेज, फोटो, ऑडिओ किंवा व्हिडीओ जे कायद्याचे उल्लंघन करत असेल तर ती पोस्ट करणाऱ्या किंवा फॉरवर्ड करणाऱ्या सदस्याला जबाबदार धरले जाईल. त्या व्यक्ती विरोधात कायदेशीर कारवाई होईल.

न्या. झेड. ए. हक आणि न्या. ए. बी. बोरकर यांच्या अध्यक्षतेखालील खंडपीठाने या गोष्टी नमूद केल्या. “ग्रुप ऍडमीन हा केवळ सदस्याला ग्रुप मध्ये सामील करून घेऊ शकतो किंवा काढून टाकू शकतो. सदस्यांनी ग्रुपमध्ये काय टाकले आहे, त्यावर निर्बंध आणू शकत नाही. तसेच ते डिलीट करू शकत नाही. व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपला सेन्सॉर करणे शक्य नाही.”

ग्रुपमधील एखाद्या ऍडमिन ने स्वतः काही आक्षेपार्ह पोस्ट केल्यास त्याच्यावर कायदेशीर कारवाई नक्कीच करण्यात येईल. IPC चे विविध कलम तसेच आयटी ऍक्ट ६७ नुसार योग्य ती कारवाई होणे अपेक्षित आहे.

 

व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुप ऍडमीन जरी कायदेशीर जबाबदार नसला तरी नैतिकदृष्ट्या ऍडमीन ने खालील गोष्टींची काळजी घेणे गरजेचे असते –

१) व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुप नक्की कशासाठी आहे हे नमूद करणे गरजेचे आहे.
२) कोणताही ग्रुप असेल तरी कोणत्या प्रकारच्या पोस्ट टाकाव्यात आणि कोणत्या टाकू नयेत याची पूर्वसूचना ऍडमीन ने सदस्यांना द्यावी.
३) व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपमध्ये शक्यतो नेहमीच्या परिचयातील लोकच सामील करून घ्यावे.
४) खूप अनोळखी लोक असतील किंवा सर्वांनी बोलणे गरजेचे नसेल, तर व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपची सेटिंग बदलून केवळ ऍडमीनच मेसेज करू शकेल अशी करावी.
५) एखाद्या सदस्याने आक्षेपार्ह पोस्ट केल्यास ऍडमिन ने त्वरित संबंधित सदस्याला ती पोस्ट काढून टाकण्यास सांगावे, त्या बाबत माफीनामा घ्यावा. तसेच गरज पडल्यास त्या सदस्याला ग्रुप मधून काढून टाकावे.
६) सदस्य ऐकत नसल्यास कायदेशीर कारवाईसाठी पोलिसात तक्रार करावी.
७) जर एखादा ऍडमीन आक्षेपार्ह पोस्ट करत असेल, तर सदस्यांनी त्याबाबत तक्रार करावी. तसेच असा ग्रुप त्वरित सोडावा.

आपली सायबर सुरक्षा आपल्याच हातात असते.

– ओंकार गंधे (सायबर सुरक्षा तज्ज्ञ विश्लेषक)

 

 

 

(Images for reference purpose only and may be subject to their Copyrights)

 

 

सायबर साक्षर फॉलो करा – फेसबुक, इंस्टाग्राम, युट्युब

Cyber Sakshar – Aik Na is Worldwide Available on following platforms too

YouTube – Click here to Watch Full Episodes

JioSaavn – Click Here to Listen

Gaana – Click Here to Listen

Spotify – Click Here to Listen

Apple iTunes – Click Here to Listen

Google Podcast – Click Here to Listen

Amazon Music – Click Here to Listen

Audible (US Only) – Click Here to Listen